بصیرت مداحی

قَالَ الجواد علیه‌السلام: خَفْضُ‏ الْجَنَاحِ‏ زِينَةُ الْعِلْمِ،‏ حُسْنُ الْأَدَبِ زِينَةُ الْعَقْلِ، بَسْطُ الْوَجْهِ زِينَةُ الْحِلْمِ

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: تواضع و فروتنى زينت‌بخش علم و دانش است، ادب داشتن و اخلاق نيک زينت‌بخش عقل مى‌باشد، خوش‌رویى با افراد زينت‌بخش حلم و بردبارى است.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: الْعِلْمِ صِلَةٌ بَيْنَ الْإِخْوَانِ وَ دَلِيلٌ عَلَى الْمُرُوءَةِ وَ تُحْفَةٌ فِي الْمَجَالِسِ وَ صَاحِبٌ فِي السَّفَرِ وَ أُنْسٌ فِي الْغُرْبَةِ.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: علم وسيله كمک به دوستان و برادران است، دليل و نشانه مروّت و جوانمردى است، هديه و سرگرمى در مجالس است، همدم و رفيق انسان در مسافرت است؛ و انيس و مونس انسان در تنهایى است.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: عَلَيْكُمْ‏ بِطَلَبِ‏ الْعِلْمِ‏ فَإِنَ‏ طَلَبَهُ‏ فَرِيضَةٌ وَ الْبَحْثَ‏ عَنْهُ‏ نَافِلَةٌ

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: بر شما باد به تحصيل علم و معرفت، چون فراگيرى آن واجب و بحث پيرامون آن مستحب و پُرفائده است..

قَالَ الجواد علیه‌السلام: لَنْ‏ يَسْتَكْمِلَ‏ الْعَبْدُ حَقِيقَةَ الْإِيمَانِ‏ حَتَّى‏ يُؤْثِرَ دِينَهُ‏ عَلَى‏ شَهْوَتِهِ‏ وَ لَنْ يَهْلِكَ حَتَّى يُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ عَلَى دِينِهِ.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: بنده‌ای حقيقت ايمان را نمى‌يابد، مگر آنكه دين و احكام الهى را در همه جهات بر تمايلات و هواهاى نفسانى خود مقدّم دارد. و كسى هلاک و بدبخت نمى‌گردد، مگر آنكه هواها و خواسته‌هاى نفسانى خود را بر احكام الهى مقدّم نمايد.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: مَوْتُ‏ الْإِنْسَانِ‏ بِالذُّنُوبِ‏ أَكْثَرُ مِنْ‏ مَوْتِهِ‏ بِالْأَجَلِ‏ وَ حَيَاتُهُ بِالْبِرِّ أَكْثَرُ مِنْ حَيَاتِهِ بِالْعُمُرِ.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: فرارسيدن مرگ انسان‌ها، به‌جهت معصيت و گناه، بيشتر است تا مرگ طبيعى و عادى، همچنين حيات و زندگى به‌وسيله نيكى و احسان به ديگران بيشتر و بهتر است از عمر بى‌نتيجه. کشف

قَالَ الجواد علیه‌السلام: نِعْمَةٌ لَا تُشْكَرُ كَسَيِّئَةٍ لَا تُغْفَرُ.

امام جواد علیه‌السلامفرمودند: خدمت و نعمتى كه مورد شكر و سپاس قرار نگيرد، همچون خطائى است كه غير قابل بخشش باشد.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: مَنِ‏ اسْتَحْسَنَ‏ قَبِيحاً كَانَ‏ شَرِيكاً فِيهِ‏.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: هر كه كار زشتى را تحسين و تأييد كند، در [عِقاب] آن شريک است.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: لَوْ سَكَتَ‏ الْجَاهِلُ‏ مَا اخْتَلَفَ‏ النَّاسُ‏.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: چنانچه افراد جاهل ساكت باشند، مردم دچار اختلافات نمى‌شوند.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: مَنْ‏ خَطَبَ‏ إِلَيْكُمْ‏ فَرَضِيتُمْ‏ دِينَهُ‏ وَ أَمَانَتَهُ‏ فَزَوِّجُوهُ‏- إِلَّا تَفْعَلُوهُ‏ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: هر كه به خواستگارى دختر شما آيد و به تقوا و تديّن و امانتدارى او مطمئن مى‌باشيد با او موافقت كنيد، وگرنه سبب فتنه و فساد بزرگى بر روى زمين خواهيد شد.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: عِزُّ الْمُؤْمِنِ‏ غِنَاهُ‏ عَنِ‏ النَّاس

‏ امام جواد علیه‌السلام فرمودند: عزّت مؤمن در بى‌نيازى و طمع نداشتن به مال و زندگى ديگران است.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: أَفْضَلُ‏ الْعِبَادَةِ الْإِخْلَاص‏

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: با فضيلت‌ترين و ارزشمندترين عبادت‌ها آن است كه خالص و بدون ريا باشد.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: مَنْ‏ عَتَبَ‏ مِنْ‏ غَيْرِ ارْتِيَابٍ‏ أَعْتَبَ مِنْ غَيْرِ اسْتِعْتَابٍ.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: سرزنش كردن ديگران بدون علّت و دليل، سبب ناراحتى و خشم خواهد گشت، درحالى‌كه رضايت آنان نيز كسب نخواهد كرد.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: مَنْ‏ لَمْ‏ يَعْرِفِ‏ الْمَوَارِدَ أَعْيَتْهُ‏ الْمَصَادِر

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: هركس موقعيت‌شناس نباشد، جريانات، او را مى‌ربايد و هلاک خواهد شد.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: إِيَّاكَ‏ وَ مُصَاحَبَةَ الشَّرِيرِ، فَإِنَّهُ كَالسَّيْفِ الْمَسْلُولِ يَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ يَقْبُحُ أَثَرُهُ.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: مواظب باش از مصاحبت و دوستى با افراد شرور؛ چون كه او همانند شمشيرى زهرآلود، برّاق است كه ظاهرش زيبا و اثراتش زشت و خطرناک خواهد بود.

قَالَ الجواد علیه‌السلام: مُلَاقَاةُ الْإِخْوَانِ‏ نُشْرَةٌ وَ تَلْقِيحٌ لِلْعَقْلِ وَ إِنْ كَانَ نَزْراً قَلِيلًا.

امام جواد علیه‌السلام فرمودند: ملاقات و ديدار با دوستان و برادران [خوب]، سبب صفاى دل و نورانيّت آن مى‌گردد و موجب شكوفایى عقل و درايت خواهد گشت؛ گرچه در مدّت زمانى كوتاه انجام پذيرد.